Een bekend spel bij jong en oud, Doen, durf of de waarheid blijft tot op de dag van vandaag een klassieker. Door de jaren heen is het een klassieker geworden op feestjes en logeerpartijen over de hele wereld. En met goede reden!
Interessant is dat dit spel al eeuwen bestaat. Achter z’n leuke en onschuldige façade schuilt een fascinerende geschiedenis. Laten we kijken hoe het spel zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld en waarom het al generaties lang zo populair is.
Als je klaar bent om de pret van Doen, durf of de waarheid in te duiken, check dan deze uitgebreide gids vol met tips, regels en creatieve ideeën voor een geweldige spelavond.
De oorsprong van Doen, durf of de waarheid
De geschiedenis van Doen, durf of de waarheid begint in Engeland. Toen heette het “Questions and Commands” en het werd gespeeld door volwassenen in de 16e eeuw. Het doel was om mensen hun diepste geheimen te laten bekennen of ze schandalige dingen te laten doen. 1
De vroegste verwijzingen naar Questions and Commands zijn te vinden in een Frans en Engels woordenboek uit 1677 van Guy Miege. Hieronder staat een vrije vertaling van de vroegste definitie van dit spel: 1
“Het is een spel dat zo wordt genoemd, of een dat de leiding heeft over het geven van een bepaald aantal vragen aan elk van het gezelschap om te beantwoorden en opdrachten om te gehoorzamen, om welke reden dan ook die zij geloven.”
Doen, durf of de waarheid wordt vaak een ‘durfspel’ genoemd onder straatspelletjes voor kinderen, en werd al in 1345 ‘Roi qui ne ment’ genoemd in Frankrijk. Het werd zelfs gespeeld door het gezelschap in Camp Laurence in Little Women 1868! 2
Zelfs toen werd het spel al gebruikt om een gezellige tijd te hebben en de banden te versterken met anderen. Spelers kregen de keuze om een goede vraag te beantwoorden of een gewaagde opdracht uit te voeren.
The Curious Art of British Lovemaking
Wist je dat dit spel in Engeland werd gebruikt als een manier om iemand te verleiden tot een relatie? Je hoort het goed! In de 17e eeuw werd het gespeeld om te flirten met iemand die je interessant vond.
Een van de eerste opdrachten ooit was ontworpen om de 17e-eeuwse Britse bourgeoisie verliefd te maken, met de opdracht: “A Lady was commanded to put her busk in a Gentlemans codpifs.” Vertaling? Een vrouw werd uitgedaagd om haar korset in de broek van een man te stoppen. 3
Denk je dat extreme opdrachten een recente trend zijn? Mooi niet!
Naarmate het spel zich verder ontwikkelde, werd het zelfs een kersttraditie onder de Victorianen. Als spelers weigerden de opdracht uit te voeren of een leugen vertelden, moesten ze een boete betalen of werd hun gezicht “besmeurd”, oftewel bedekt met roet. 4
Klinkt hard? Nou, het was tenslotte het Victoriaanse tijdperk!
Doen, durf of de waarheid als avondbesteding
In de 19e eeuw werd het beschouwd als een gebruikelijke avondbesteding en werd het zelfs vermeld in bekende Engelse publicaties, zoals The Spectator. Mensen gebruikten het vaak als een manier om de tijd te doden op saaie feestjes of sociale bijeenkomsten. 5 6
Zonder technologie om ze te vermaken, werden spellen zoals Doen, durf of de waarheid snel een populaire manier om het ijs te breken en elke bijeenkomst op te vrolijken. Zelfs tijdens gesprekken speelden mensen weleens een potje om sappige details over elkaar te ontdekken. 6
“Het is een groot gemak voor degenen die het aan gevatheid ontbreekt om een gesprek te voeren, dat er in alle gezelschappen waar dit ontbreekt iets anders in de plaats komt, wat volgens hun smaak het werk even goed doet. Van deze aard is het aangename tijdverdrijf in landhuizen van kruisende doeleinden, vragen en opdrachten, en dergelijke.”
Een illustratie uit 1788 toont zelfs een feest van welgestelde Britse mannen en vrouwen in hun pruiken en formele kleding. Een van de mannen beveelt een andere man om zijn hoofd onder de onderrok (petticoat) van een vrouwelijke gast te steken, en de kamer kijkt toe en lacht. 7
Mensen uit de 1700s waren duidelijk niet anders dan studenten vandaag. De evolutie van Doen, durf of de waarheid ging goed door in de 19e eeuw, waar het verschillende vormen en namen aannam in verschillende landen.
Doen, durf of de waarheid met een twist
Ergens in de late 18e eeuw of vroege 19e eeuw beschrijft een boek iets wat eruitziet als iets anders dan het moderne Doen, durf of de waarheid. Bijvoorbeeld, één pagina toont drie apen in chique Britse kleding. Het bijschrift luidt:
Command,–Take this.
Question,–What’s this?
Answer.
Three Monkeys tied to a log,
Two Puddings’-ends that won’t choke a Dog.
Nor a gaping, wide-mouthed waddling Frog.
Het ziet er verwarrend uit, vooral als je de regels niet kent. Maar dit spel is een interessante draai aan het Simon says spel. Het draait allemaal om poëzie en een goed geheugen hebben, waar spelers zich de gekke opdrachten en antwoorden moeten herinneren. 8
Het moderne Doen, durf of de waarheid
Fast forward naar de 20e eeuw, en het spel heeft zijn hippe, moderne jasje gekregen. Het duikt op in popcultuur, van sitcoms en films tot aan deuntjes op de radio.
Neem Madonna, die het spel niet alleen koos als titel voor een van haar nummers, maar er ook een hele documentaire aan wijdde in 1991, genaamd Truth or Dare. 9 In de film zie je een groep vrouwen die swingen op een liedje dat perfect past bij die tijd, met onvergetelijke lyrics:
“Truth or dare / Loving me is like playing with dynamite / But I’m the girl you just can’t get enough of.”
In 2018 kwam er een film uit met dezelfde titel, met Lucy Hale en Tyler Posey in de hoofdrollen. Zij belanden in een griezelige variant van Doen, durf of de waarheid. In deze horrorfilm krijgt het spel een angstaanjagende draai, waarbij de spelers achterna worden gezeten door bovennatuurlijke krachten als ze hun opdrachten niet uitvoeren. 10
Deze ‘choose your own adventure’ vibe is precies wat het spel zo razend populair maakt bij jong en oud. Terwijl het spel de hele wereld over ging, kreeg het allerlei lokale varianten, zoals “dare, dare, double dare, kiss, truth, promise” in Australië of “truth dare, double dare, love, kiss or promise” in Engeland. 11
Zin in een avond vol lol en onthullingen? Check onze verzameling van Doen, durf of de waarheid vragen, perfect om je avond een boost te geven.
Speel Doen, durf of de waarheid online
We hebben het je nu nog makkelijker gemaakt om te spelen! Weg met het geklieder op briefjes en het last-minute verzinnen van vragen en opdrachten.
Ons online Doen, durf of de waarheid spel zit bomvol met meer dan 1.000 spannende vragen en opdrachten, verdeeld over categorieën zoals ‘Klassiek’, ‘Extreem’, en ‘Koppels’, om je spelavond wat extra pit te geven.
Download onze gratis “Doen, durf of de waarheid” app, of speel meteen op onze website!
Miège, G. (1677). A new dictionary, french and english. United Kingdom: Thomas Basset. ↩︎ ↩︎
Opie, I. A., Opie, P. (2008). Children’s Games in Street and Playground: Chasing, catching, seeking. United Kingdom: Floris Books. ↩︎
Phillips, E. (1685). The Mysteries of Love&Eloquence; or the Arts of wooing and complementing, etc. The preface signed: E. P., i.e. Edward Phillips. United Kingdom: James Rawlins, for Obadiah Blagrave. ↩︎
Brewer, E. C. (1895). Dictionary of Phrase and Fable: Giving the Derivation, Source, Or Origin of Common Phrases, Allusions, and Words that Have a Tale to Tell. United Kingdom: Cassell. ↩︎
The First Number of The SPECTATOR". The Times. No. 13637. 5 July 1828. p. 4, column D. Archived from the original on 7 October 2018. Retrieved 7 October 2018. ↩︎
The Spectator: Complete in One Volume [no. 1-635; Mar. 1, 1710/11-Dec. 20, 1714] With Notes and a General Index. (1828). United Kingdom: Jones and Company. ↩︎ ↩︎
Humphrey, H. (1788). Questions & Commands: or The Mistaken Road to Hereford: A Sunday Evening’s Amusement. ↩︎
The Gaping Wide-mouthed Waddling Frog: A New Game of Questions & Commands. (1817). United Kingdom: E. Wallis, and J. Wallis. ↩︎
Truth or Dare. (1991). AFI Catalog of Feature Films. Retrieved 22 June 2023. ↩︎
Mendelson, S. (January 3, 2018). “Blumhouse Claims Ownership Over Lucy Hale’s ‘Truth Or Dare’” ↩︎
Live Journal. (2014). History of Truth or Dare. Live Journal ↩︎
